روابط
مهارت های ارتباط موثر
اسفند
فهرست محتوا
مهارت های ارتباط موثر
مهارت های ارتباط موثر و نکاتی که باید برای بهتر شدن بدانید
مهارت های ارتباط موثر به شما امکان می دهد دیگران را بهتر درک کنید. این موارد می تواند شامل اشتراک نظر با دیگران باشد؛ یا شامل موارد دیگری مانند مهارت گوش دادن فعال به مکالمات، ارائه و دریافت بازخورد و سخنرانی در جمع نیز باشد، اما محدود به همین ها نیست.
در واقع داده ها نشان می دهند که مهارت های ارتباط موثر به طور مداوم، به عنوان یکی از رایج ترین مهارت ها در آگهی های استخدام جدید از سوی کارفرمایان در سال ۲۰۲۰، رتبه بندی شده است.
بهبود و ارتقای مهارت های ارتباط موثر می تواند به شما کمک کند هم در حرفه خود پیشرفت کنید و هم در هنگام جستجوی مشاغل جدید، نسبت به رقبای خود، چند قدمی جلوتر باشید.
در این مقاله، تصمیم داریم با آگاهی از اهمیت مهارت های ارتباطی، چگونگی بهبود آنها و روش های برجسته کردن آنها را بررسی کنیم. امیدواریم که این راهکارها برای جنبه های شغلی و زندگی شما مؤثر باشند.
ارتباط داشتن مهمترین مولفه زندگی
یکی از مهمترین مولفه‌های زندگی، بعد اجتماعی آن است که به نوعی در ذات هر فرد وجود دارد. مردم به طور ذاتی و غریزی میل به زندگی جمعی دارند و ارتباط داشتن با سایر انسان‌ها را چه در قالب روابط شخصی و چه در قالب روابط کاری و روزمره مهم می‌دانند و اهمیت این موضوع باعث شده است تا همواره مهارت های ارتباط موثر مورد توجه افراد باشد.
میزان گستره ارتباط با دیگران
گستره‌ی این ارتباط اجتماعی می‌تواند بسیار وسیع باشد و البته داشتن این ارتباط نیز یک امر بدیهی به حساب می‌آید؛ به گونه‌ای که شاید وقتی از خانه خارج می‌شوید، به همسایه خود سلام می‌کنید، سوار تاکسی می‌شوید، وارد محل کارتان می‌شوید، در یک کنفرانس کاری شرکت می‌کنید، با دوستانتان ناهار میل می‌کنید و به همین منوال روز خود را ادامه می‌دهید.
انجام هر یک از این کارها برای شما بدیهی شده است و حتی احساس نمی‌کنید که در هر کدام از این کارها در حال شکل دادن یک رابطه اجتماعی با سطوح متفاوتی هستید.
رابطه‌ی اجتماعی باکیفیت
بدیهی شدن این امر باعث شده است تا افراد فکر کنند که برای درست انجام دادن آن نیازی به هیچ گونه کمک و آموزش ندارند و مانند زبان مادریشان که فرا گرفته‌اند، آن را نیز فرا می‌گیرند.
بله تا حدی این مسئله درست است اما شما حتی اگر بخواهید به طور درست از زبان مادریتان استفاده کنید و بر آن تسلط یابید، نیاز دارید تا در آن عمیق شوید. این امر در مورد داشتن رابطه‌ی اجتماعی نیز صدق می‌کند؛ برای داشتن یک رابطه‌ی اجتماعی باکیفیت، نیاز است تا مهارت های ارتباط موثر را فرا بگیرید.
ناکامی‌ها در روابط
بسیاری از افراد هستند که در ابعاد مختلف زندگی خود شاهد ناکامی‌هایی در روابط عاطفی تا روابط کاری‌شان هستند و همواره حفره‌هایی خالی را مشاهده می‌کنند که با پر کردن آنها می‌توانند به پیشرفت‌های بیشتری دست یابند. جالب است بدانید بسیاری از این حفره‌هایی که مانع پیشرفت شما می‌شوند، در واقع همین عدم توانایی در برقراری یک رابطه‌ی موثر و باکیفیت در چارچوب استانداردهای اجتماعی و فردی است.
مهارت های ارتباطی چیست؟
مهارت های ارتباط موثر، توانایی هایی است که یک فرد هنگام ارسال و دریافت انواع مختلف اطلاعات استفاده می کند. در حالی که این مهارت ها ممکن است بخشی منظم از زندگی کاری روزمره شخص باشد، برقراری ارتباط به طور واضح، مؤثر و کارآمد، یک مهارت فوق العاده خاص و مفید است.
مهارت های ارتباطی شامل خوب گوش دادن، خوب صحبت کردن، مشاهده و همدلی است. همچنین درک تفاوت نحوه برقراری ارتباط از طریق تعاملات رو در رو، مکالمات تلفنی و ارتباطات دیجیتال مانند ایمیل و رسانه های اجتماعی، نیز در این مسیر بسیار کاربردی و مفید است.
انواع مهارت های ارتباط موثر:
چهار نوع ارتباط اصلی وجود دارد که هر فرد به تناسب شرایط خود، روزانه استفاده می کند؛ از جمله:
- ارتباط کلامی: برقراری ارتباط از طریق یک زبان گفتاری.
- ارتباط غیرکلامی: برقراری ارتباط از طریق زبان بدن، حالات صورت و صوت.
- ارتباط نوشتاری: برقراری ارتباط از طریق زبان نوشتاری، نمادها و اعداد.
- ارتباط تصویری: برقراری ارتباط از طریق عکس، هنر، نقاشی، طرح، نمودار و … .
انواع مختلفی از مهارت های ارتباط موثر وجود دارد که می توانید آنها را یاد بگیرید و تمرین کنید تا به شما کمک کنند یک ارتباط موثر داشته باشید. بسیاری از این مهارت ها در زمینه های مختلف با هم عمل می کنند، بنابراین مهم است که در صورت امکان، آنها را با هم تمرین کنید.
در اینجا به تعدادی از مهم ترین مهارت های ارتباط موثر اشاره داریم که می توانید برای موفقیت در حرفه خود استفاده کنید و آنها را بهبود ببخشید.
مهم ترین مهارت های ارتباط موثر برای ارتقای سطح شغلی و زندگی
۱-مهارت گوش دادن فعال
گوش دادن فعال، یکی از مهم ترین مهارت های ارتباط موثر به معنای توجه کامل به شخصی است که با شما ارتباط برقرار می کند. افرادی که شنونده فعال هستند به دلیل احترامی که برای اطرافیان خود قائل هستند، مورد توجه همکاران خود قرار می گیرند.
گر چه ساده به نظر می رسد، اما این مهارتی است که تقریباً جهت توسعه و پیشرفت می تواند اندکی چالش برانگیز باشد. با تمرکز بر میزان صدا، اجتناب از حواس پرتی مانند تلفن های همراه، لپ تاپ ها و تهیه سوالات مناسب، نظر یا ایده برای پاسخ متفکرانه، می توانید شنونده فعال باشید.
۲- تطبیق سبک ارتباطی خود با مخاطبان
سبک های مختلف ارتباطی در شرایط مختلف، مناسب هستند. برای استفاده بهینه از مهارت های ارتباط موثر مهم است که مخاطبان خود و موثرترین روش را برای برقراری ارتباط با آنها در نظر بگیرید.
به عنوان مثال: اگر با یک کارفرما در ارتباط هستید، بهتر است یک ایمیل رسمی ارسال کنید یا از طریق تلفن با او تماس بگیرید. بسته به شرایط، حتی ممکن است لازم باشد نامه ای رسمی و تایپ شده را ارسال کنید.
۳- ویژگی های صمیمانه و ارتباط دوستی
ویژگی های دوستانه مانند صداقت و مهربانی می تواند به اعتماد و درک بهتر کمک کند. همین خصوصیات در روابط محیط کار مهم هستند. وقتی با دیگران کار می کنید، با نگرش مثبت، ذهنتان را آزاد نگه دارید و سوالاتی را بپرسید تا به شما کمک کنند مهارت های ارتباط موثر را تقویت کنید. لبخند زدن هنگام صحبت کردن یا تحسین کارهایی که خوب انجام شده اند می تواند در تقویت روابط با همکاران و مدیران به شما کمک کند.
۴- اعتماد به نفس
یکی از مهم ترین مهارت های ارتباط موثر است. در محیط کار، افراد، بیشتر به عقایدی که با اطمینان ارائه می شوند پاسخ می دهند. روش های زیادی برای اعتماد به نفس وجود دارد، از جمله برقراری ارتباط چشمی هنگام مخاطب قرار دادن یک شخص، صاف نشستن و شانه های باز و.. . ارتباط با اعتماد به نفس نه تنها در محل کار بلکه در فرایند مصاحبه شغلی نیز مفید است.
جذابیت افرادی که اعتماد به نفس دارند
افرادی که دارای اعتماد به نفس هستند همیشه جذابیت خاصی برای دیگران داشته‌اند. این افراد در هنگام برقراری یک ارتباط به واسطه‌ی داشتن این ویژگی به عنوان یکی از مهارت‌های ارتباط موثر بستری را ایجاد می‌کنند که طرف مقابلشان از آن لذت می‌برد. این افراد از حرف‌هایی که می‌زنند و کارهایی که می‌کنند مطمئن هستند و حتی اگر مطمئن نیز نباشند، این عدم اطمینان را با اعتماد به نفس نشان می‌دهند.
اعتماد به نفس بیش از حد
البته توجه داشته باشید داشتن اعتماد به نفس یک مسئله است و داشتن اعتماد به نفس بیش از حد مسئله‌ای دیگر و تشخیص مرز بین این دو بسیار مهم می‌باشد. داشتن اعتماد به نفس بیش از حد در یک رابطه‌ی اجتماعی باعث می‌شود تا فرد مقابل شما پیامی دیگر را دریافت کند؛ رئیستان ممکن است پیام گستاخ بودن را دریافت کند و دوستتان ممکن است پیام خودشیفتگی را دریافت کند که در هر دو صورت شما در رابطه‌ی خود اشتباه عمل کرده‌اید.
۵- ارسال و دریافت بازخورد
مهارت های ارتباط موثر و قوی به افراد کمک می کند بتوانند بازخورد انتقادی را بپذیرند. ارائه و پذیرش بازخورد، یک مهارت ضروری در محل کار است، زیرا می تواند به شما و به اطرافیان شما کمک کند تا پیشرفت های خوبی را در کار ایجاد کنید.
۶- همدلی و همدردی
همدلی به این معنی است که شما نه تنها می توانید احساسات دیگران را درک کنید بلکه در آنها سهیم نیز هستید. این مهارت های ارتباط موثر هم در کارهای تیمی و هم در کار انفرادی مهم است. در هر دو مورد، شما باید احساسات دیگران را درک کرده و پاسخ مناسب را بدهید.
نشان دادن احساس همدردی یکی از بهترین مهارت های ارتباط موثر می‌باشد چرا که اهمیت موضوع را با احساسات خود نشان می‌دهید و این که سعی می‌کنید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و با او همدردی کنید. این مسئله باعث می‌شود تا شما بهتر بتوانید با افراد مختلف ارتباط برقرار کنید.
برای مثال: در محل کار سعی کنید از این مهارت در هنگام ارتباط با مشتریان استفاده کنید زیرا آنها بهتر می‌توانند به شما و محصولات شما اعتماد کنند یا حتی در روابط شخصی خود وقتی در مورد یک روز پر مشغله با همسرتان احساس همدردی می‌کنید، نشان می‌دهید که در آن لحظه و در آن رابطه حضور صد در صدی دارید.
۷- احترام و ارزش برای افراد
یکی از جنبه های اصلی احترام، دانستن این است که چه موقع باید ارتباط را شروع کرد و به آن پاسخ داد. احترام گذاشتن به افراد و ارزش گذاری به آنها یکی از مهم ترین اصول مهارت های ارتباط موثر است.
در یک کار تیمی یا گروهی، اجازه دادن به دیگران برای صحبت بدون وقفه به عنوان یک مهارت ارتباطی ضروری، همسو با ارزش و احترام به حساب می آید. همچنین برقراری ارتباط محترمانه به معنای استفاده عاقلانه از وقت خود در کنار شخص دیگری است.
۸- درک نشانه های غیر کلامی
برای ارتقای مهارت های ارتباط موثر باید به نشانه های غیر کلامی هم توجه داشت. بسیاری از ارتباطات از طریق نشانه های غیر کلامی مانند زبان بدن، حالات صورت و تماس چشمی اتفاق می افتد. هنگامی که به کسی گوش می دهید باید به گفته های او و همچنین زبان غیر کلامی او توجه کنید.
با همان معیار، هنگام برقراری ارتباط باید از زبان بدن خود آگاه باشید تا اطمینان حاصل شود که نشانه های مناسبی را برای دیگران ارسال می کنید. دانستن زبان بدن و نحوه استفاده از آن بسیار مهم است و صحبت کردن درباره آن به بحث مجزایی نیاز دارد.
در بسیاری از اوقات شما بدون استفاده از زبان و تنها با حالت بدنتان و چهره‌تان پیام لازمه را به مخاطب خود منتقل می‌کنید. خوب است در جهت کنترل اثرگذاری تک تک رفتارهای خود در هنگام برقراری ارتباط، این مهارت خود را گسترش دهید تا بهتر بتوانید از آن بهره ببرید. در بسیاری از اوقات افراد حتی از این موضوع خبر ندارند؛
مثال هنگام گوش دادن به صحبت کسی:
برای مثال شما ممکن است عادت داشته باشید تا در هنگام گوش دادن به صحبت کسی با موهایتان بازی کنید و این کار را بدون هدف خاصی انجام دهید اما این کار در بستر یک مکالمه یا یک ارتباط اجتماعی می‌تواند نشانه‌ی کسل شدن از سخنان طرف مقابل و یا بی‌توجهی باشد و شما بدون این که آگاه باشید، چنین پیامی را منتقل می‌کنید.
به همین جهت در هنگام فراگیری مهارت‌های ارتباط موثر بهتر است عادت‌های خود را بررسی کنید و آن‌هایی را که ایجاد پیچیدگی می‌کنند، کنترل کنید.
۹- پاسخگویی صحیح و شایسته
خواه در حال پاسخگویی به یک تماس تلفنی باشید یا ارسال پاسخ به نامه الکترونیکی، مهارت های ارتباط موثر باز هم اهمیت دارد. در این مورد هم لازم است که سریع عمل کنید. یک روش این است که بررسی کنید که پاسخ شما چه مدت طول خواهد کشید. آیا این یک درخواست است یا یک سوال؟ و آیا می توانید در زمان فقط پنج دقیقه به آن پاسخ دهید؟ اگر چنین است، ایده خوبی است که به محض مشاهده به آن رسیدگی کنید.
به منظور آسان کرد فرایند ارتباط موثر این ۳ نکته‌ی مهم را در نظر بگیرید.
۱- دیگران را قضاوت نکنید
یکی از رایج‌ترین اشتباهاتی که افراد در هنگام برقراری ارتباط انجام می‌دهند این است که دیگران را قضاوت می‌کنند. وقتی کسی در مورد مسئله‌ای با شما صحبت می‌کند، آخرین چیزی که به آن نیاز دارد قضاوت شما است.
اگر عادت قضاوت کردن را در هنگام برقراری ارتباط با دیگران فراموش کنید، کیفیت و دوام ارتباطات شما بیشتر خواهد شد. در حیطه‌ی فراگیری مهارت های ارتباط موثر این قضاوت تنها شامل گفتن یک جمله و یا عبارت نمی‌شود بلکه حتی شما با حالت دستانتان و یا یک نگاه قضاوت‌آمیز نیز می‌توانید ماهیت ماجرا را منتقل کنید.
۲- نشان دادن توجه شاه کلید یک ارتباط موثر است
وقتی که دوستتان، همسرتان یا حتی رئیستان با شما در مورد چیزی صحبت می‌کند، یعنی آن موضوع دارای اهمیت بوده است و شما نیز برای آن فرد دارای اهمیت بوده‌اید که این موضوع را بیان کرده است. وقتی که توجه لازم را به خرج نمی‌دهید، در ذهن طرف مقابلتان تمام امتیازات یک شریک اجتماعی موثر را از دست می‌دهید.
نشان دادن توجه تنها به این معنی نیست که تا زمان تمام شدن صحبتشان در کنارشان باشید و خود را توجیه کنید که وقت لازمه را گذاشته‌اید، بلکه این توجه مستلزم یک نمود عملی و بیرونی نیز است. لازم نیست حتما نظرتان را بیان کنید و یا به نشانه‌ی این که دارید توجه می‌کنید، نصیحت‌های نا به جا بدهید؛ با به کار گیری مهارت های ارتباط موثر حتی با حالت دستانتان و حس چهره‌تان نیز می‌توانید این توجه را به طرف مقابلتان منتقل کنید.
۳- ابهام و دو پهلویی را کنار بگذارید.
داشتن مهارت های ارتباط موثر صرفا به این معنی نیست که همیشه حرف درست را بزنید و کار درست را انجام دهید بلکه در کنار این موضوع باید توجه داشته باشید که باید آنچه که قصد انتقالش را دارید، چه در قالب کلمات است و چه در قالب نمودهای فیزیکی، به طور واضح و روشن منتقل کنید.
ایجاد ابهام و پیچیدگی مفهومی در هر رابطه‌ای تنها اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند و باعث می‌شود آن نتیجه‌ای که می‌خواهید را از آن رابطه نگیرید. اگر دوستتان دارد برایتان از ماشین جدیدش می‌گوید، شما باید واکنشی نشان دهید که نشان از خوشحالی شما برای او باشد، با نشان دادن واکنشی مبهم دوستتان متوجه نخواهد شد شما واقعا برای او خوشحال هستید یا به ماشین تازه‌ی او حسادت می‌ورزید.
معرفی کتاب
کتاب از شنبه: راهنمای علمی و کاربردی برای رهایی از اهمال کاری و تنبلی، تا رسیدن به موفقیت
برای دانلود کتاب از شنبه کلیک کنید
کلام آخر
در کلام آخر باید گفت که بحث مهارت های ارتباط موثر، بسیار گسترده و متنوع است. ارتقای مهارت های ارتباط موثر و قوی به تناسب هر فرد می تواند کمتر یا بیشتر باشد. افراد در تمام ویژگی ها با هم فرق دارند. توانایی ها و جنبه های عملی و رفتاری هر فرد معین می کند که مهارت های ارتباط موثر باید چگونه دنبال شوند.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید